۱۹ مطلب با موضوع «یادداشت و مقاله» ثبت شده است

شاهنامه، ضرورت زمانۀ ما

در روزگاری که با یورش تازیان، ایرانیان را دل سخت پریشیده بود و: «بخت ما چون روی بدخواهان ما تیره، دشمنان بر جان ما چیره، شهر سیلی خورده هذیان داشت، بر زبان بس داستان‌های پریشان داشت»، فردوسی ققنوس‌وار از میان آتش و خاکستر، ستوار و پرهیمنه قد راست کرد و با سرودن شاهنامه: «بیفکند از نظم کاخی بلند، که از باد و باران نیابد گزند.». باری، فردوسی، این بخرد فرزانه و این وجدان بیدار ایران‌شهر،  چنان خوش، در صور اسرافیل خود دمید، که ایرانیان را دیگرباره، جان به کالبد و  خنده بر لب آمد و بیش، زعامت تازیان را برنتابیدند و درفش کاویان را بر فراز ستیغ غرور و باروهای دل، برافراشتند. شاهنامه، بزرگترین حماسۀ ملی ایران، نه تنها بنا بر یک بایستگی تاریخی سر برآورد و مرهمی بر روح شکستۀ ایرانیان آن عهد بود، امروزه نیز حتی به شیوه‌ای بایسته‌تر نیاز جامعۀ ماست؛ دورانی که از هرسو، فرهنگ غرب به هزار آرایش و بزک، در کسوتی هرچه آراسته‌تر بر بستر فضای مجازی سوار شده و سخت جولان می‌دهد و شبانه‌روز با دمدمه و افسون خود، به‌ویژه جوانان ما را نشانه می‌گیرد و می‌کوشد که آن اصالت شرقی نجیبی که در جوانان ماست، به یغما ببرد.


یادی از علامه دهخدا، ادیب آزادی‌خواه

کامیار عابدی

على‌اکبر دهخدا، ادیب، شاعر و منتقد اجتماعى معاصر. در سال ۱۲۹۷ق/ ۱۲۵۷ش، در تهران، در کوچۀ قاسم على‌خان محلّۀ سنگلج زاده شد. پدرش، خان باباخان، که مَلّاکى متوسّط از مردم قزوین بود، هنگامى که فرزند ارشدش، على‌اکبر، نُه ساله بود، درگذشت، و مادرش، که «مَثَل اعلاى مادرى» بود، ناگزیر پنج فرزند خود را «در کنف تربیت خود گرفت»


بازشناسی کهن‌ترین کتیبۀ یادمانی به زبان فارسی در شمال پاکستان

احسان شواربی از اتریش از بازشناسی و انتشار خوانش تازۀ سنگ‌نبشتۀ مهمی از شمال پاکستان خبر داد که به نظر می‌رسد کهن‌ترین کتیبۀ یادمانی شناخته‌شده به زبان فارسی نو باشد.


صیانت از زبان فارسی مقدمه اقتدار فرهنگی

صیانت از زبان فارسی مقدمه اقتدار فرهنگی

اقتدار فرهنگی در هر کشور جز با صیانت و گسترش زبان همان کشور ممکن نیست. ایران اسلامی نیز برای رسیدن به اوج و شکوفایی فرهنگ خود ناگزیر است که برای حفظ و اشاعه زبان فارسی قدم‌های بزرگی بردارد.


حذف میراث جهانی ادبیات فارسی از آزمون های استخدامی ؟!

 

میراث جهانی هزارسالگان ادبیات فارسی نیازمند اهتمام ویژه فرهیختگان و مسئولان است؛ اما شوربختانه در منابع آزمون های استخدامی جدید آموزش و پرورش برای نخستین بار جای ادبیات فارسی خالی است.


ارتباط گسست‌ناپذیر سنت حنفی با زبان فارسی/ بخش اول

مبلغ نوشت: متأسفانه از سده هجدهم که تمایلات سلفی و وهابی در شبه قاره نفوذ کرد هم ارتباط فرهنگی با ادبیات فارسی و هم نزدیکی های فکری و کلامی حنفیه با بخش عظیمی از حنفیان خراسان کم شد. با این وصف تا امروز سنت کهنسال حنفی ارتباط گسست ناپذیری با زبان فارسی دارد.


فارسی بین، تا ببینی نقش‌های رنگ رنگ

 

فارسی بین، تا ببینی نقش‌های رنگ رنگ

سعید رفیعی خضری

 

ایران سرزمین مهر و ایمان، سرزمین آفتاب و روشنایی، سرزمین عشق و عرفان، از دیرباز صحنۀ حوادث بی‌شماری بوده است. این هوّیت ملّی و ایرانی بوده که آن را در برابر این حوادث زنده و پابرجا نگه داشته است. این هویّت در بستر زبان فارسی است که رنگ می‌گیرد و می‌بالد.


دستور خط فارسی

دستور خطّ فارسی

دکتر مرتضی قاسمی

 

عضو هیئت‌علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی

 

خط چهرۀ‌ مکتوب زبان است و همان‌گونه که زبان از مجموعۀ اصول و قواعدی به نام «دستور زبان» پیروی می‌کند، خط نیز باید پیرو اصول و ضوابطی باشد که ما مجموع آن اصول ‌و ضوابط را «دستور خط» نامیده‌ایم.


خیلی زود مولوی هم می‌شود تاجیک و زبانش هم تاجیکی!

محمدجعفر یاحقی، پژوهشگر و نویسنده برجسته و شناخته‌شده ایرانی در پستی در صفحه اینستاگرام خود با انتشار عکسی از مجسمه مولانا در تاجیکستان، خطاب به تاجیکستانی‌ها، در طعنه به مسئولین و متولیان فرهنگ و هنر ایرانی نوشت: «مولوی از شماست، از شیر مادر هم حلال‌تر برای آن که به نام او همچون دیگر نام‌های بلند حرمت می‌گذارید!»


نظامی؛ خمسه‌سرای بی‌بدیل قله ادبیات فارسی

حجت‌الاسلام والمسلمین ایمانی‌پور در یادداشتی نوشت: نظامی نیز مانند تمام بزرگان دانش و ادب در زمان جوانی به دانش‌اندوزی و کسب هنر و کمال اشتغال داشت. او به دلیل کوشش و رنج بسیار در راه فراگرفتن دانش و ادب به آن مقام و مرتبه عالی در فرهنگ و سخنوری رسیده است.


ضرورت تدوین سند جامع زبان و ادبیات فارسی

سید علی‌اصغر میرباقری‌فرد روز شنبه در آیین گشایش شانزدهمین گردهمایی بین‌المللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی که با حضور ویدئو کنفرانسی قائم مقام وزیر علوم در امور بین‌الملل، رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، جمعی از پژوهشگران داخل و خارج کشور در دانشگاه بیرجند برگزار شد، گفت: زبان و ادبیات فارسی میراث و سرمایه بزرگ فرهنگی و ادبی ما است و این میراث ریشه در پیشینه طولانی ما دارد که امروز هم می‌تواند در سرنوشت جامعه و ساختن آینده غنی فرهنگی مملکت نقش تعیین‌کننده‌ای داشته باشد.


زبان فارسی ریشه در ناحیۀ فارس ندارد

دهه‌هاست که می‌شنویم و می‌خوانیم که زبان فارسی زبان قوم فارس است و این زبان به قوم‌های دیگر تحمیل شده است و آموزش به زبان مادری باید انجام شود. با این روش باید کتاب‌های درسی دست‌کم به شش گویش یا زبان تألیف بشود: بلوچی، ترکی، عربی، فارسی، کردی و لری.