به مناسبت روز شعر و ادب فارسی و بزرگداشت استاد شهریار، ویژه برنامه‌ای با حضور مسئولان فرهنگی، استادان و دانشجویان زبان فارسی به همت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در عشق‌آباد برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، با مشارکت گروه‌های زبان فارسی دانشگاه دولتی «مختوم‌قلی» و مؤسسه زبان‌های خارجی «دولت محمد آزادی»، ویژه برنامه‌ای در روز سه‌شنبه 27 شهریورماه به مناسبت روز شعر و ادب فارسی و بزرگداشت استاد شهریار با حضور مسئولان فرهنگی، استادان و دانشجویان زبان فارسی در سالن اجتماعات رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در عشق‌آباد برگزار شد.

علی مجتبی روزبهانی، سفیر کشورمان در ترکمنستان در این مراسم، گفت: میراث پر مایه و بی‌نظیری به نام زبان و ادبیات فارسی را از پیشینیان در اختیار داریم که سرشار از گوهرهای درخشان و ارزنده ادبی و فرهنگی همچون حافظ، فردوسی، سعدی، خیام، مولانا و عطار است که در این میان استاد سید محمد حسین شهریار، شاعر معاصر، یکی دیگر از این گوهرهای درخشان آسمان پر ستاره ادب و زبان فارسی به شمار می‌رود.

وی با اشاره به حضور و نفوذ زنده زبان فارسی در دورترین نقاط جهان افزود: زبان و ادبیات فارسی به عنوان دومین زبان جهان اسلام و زبان حوزه فرهنگ و تمدن ایرانی، با هزاران آثار گرانمایه در زمینه‌های مختلف ادبی، عرفانی، فلسفی، کلامی، تاریخی، هنری و مذهبی همواره مورد توجه و احترام ایرانیان و مردمان سرزمین‌های دور و نزدیک بوده است.

شهریار؛ شاعری فراتر از مرزها

روزبهانی به پیشگامی شهریار در بهره‌گیری از فرهنگ عامه در شعر معاصر فارسی و چرایی نام‌گذاری 27 شهریور به نام روز ملی شعر و ادب پارسی و بزرگداشت شهریار اشاره کرد و گفت: این نام‌گذاری شاید به دلیل مهارت و جامعیت این شاعر فرهیخته در سرودن انواع قالب های شعر فارسی از جمله قصیده، مثنوی، غزل، قطعه، رباعی و شعر نیمایی است که البته شهریار بیشتر در غزل مشهور بوده است و در همین مضمون از میان غزل‌های معروف او می‌توان به غزل «علی ای همای رحمت تو چه آیتی خدا را» و یا غزل «آمدی جانم به قربانت ولی حالا چرا؟» اشاره کرد.

وی با اشاره به شهرت و اشعار شهریار به زبان‌های فارسی و ترکی اظهار داشت: شهریار بیش از ۲۸ هزار بیت شعر به زبان فارسی و حدود ۳ هزار بیت به زبان ترکی آذری سروده است. شهرت شهریار مرزهای داخلی ایران را درنوردیده و اکنون در بیشتر کشورهای جهان شخصیتی شناخته شده است به طوری که اکنون در ماورای قفقاز و آسیای مرکزی خیابان‌ها، سالن‌های نمایش، پارک‌ها و دیگر اماکن عمومی به نام شهریار نام گذاری می‌شوند.

سفیر کشورمان اذعان کرد: وظیفه ما است که این سرمایه‌های ادبی و فرهنگی را شناسایی و ارج بنهیم و به فرزندان خود و جهانیان معرفی کنیم.

انتقال عمیق‌ترین مفاهیم شعر فارسی با خلاقانه‌ترین روش به مخاطبان

نوید رسولی، رایزن فرهنگی کشورمان در ترکمنستان نیز اظهار کرد: ادبیات فارسی با بهره مندی از الفاظ محکم و استوار و نیز بیان با کیفیت موضوعات در نظم و نثر، کارکرد بی‌همتایی در انتقال پیام‌های تمدنی، اخلاقی، انسانی و... به دیگر نقاط دنیا دارد.

وی ادامه داد: ظرافت نهفته در زبان فارسی و نغر و پویایی آن سبب می‌شود تا اصیل‌ترین مفاهیم در یک بستر و چارچوب زیبا و گویا به مخاطبان جهانی عرضه شود. مخاطبان زبان فارسی، اساساً انسان‌های دنیا درگذشته، حال و آینده هستند. بسیاری از این مبانی و الگوهای رفتاری و اخلاقی و تمدنی به همت شعرای بزرگ ایران زمین، عرضه شده و در جهان مورد ستایش و تکریم قرار گرفته و بسیاری از اشعار فارسی در طول تاریخ ترجمه شده و در ادبیات کشورهای نزدیک و دور مورد ستایش و استناد قرارگرفته است.

رسولی در ادامه سخنانش، یکی از دلایل ترجمه اشعار فارسی در جهان و اقبال ادبا و حکمای غیرفارسی زبان به زبان فارسی را این گونه برشمرد که شعر و ادب فارسی عمیق‌ترین مفاهیم را با خلاقانه‌ترین روش ممکن به مخاطبان خود منتقل می‌کند و خویشتن انسان‌ها را مخاطب خود قرار می‌دهد.

وی مطرح کرد: این همان تلفیق مضمون و ظرافت است که زبان فارسی اصیل را تبدیل به یک گنجینه بی ‌همتا و دیگران را به ستایش آن علاقه‌مند کرده است. ظرفیت‌های شعر فارسی را باید با توجه به همین دو مؤلفه شناساند؛ یعنی مضامین عالی و انسانی که در بسته‌ای ظریف و شکیل و استادانه در قالب نظم و نثر به مخاطبان عام و خاص ارائه می‌شود که از رودکی، فردوسی، سعدی، حافظ و... گرفته تا نیما، شهریار و... که برپاکننده این کاخ نظم و نثر زبان فارسی هستند.

رایزن فرهنگی کشورمان یادآور شد: مختومقلی فراغی که 300 مین سالگرد میلاد آن از سوی دولت ترکمنستان در سال 2024 با برنامه‌های باشکوهی همراه بوده است با دلبستگی خاص خود به سعدی، فردوسی، حافظ، نظامی و دیگر شعرای فارسی زبان در سرودن اشعار خود نیز از این دو مؤلفه بهره برده است.

رسولی در پایان سخنانش، ابراز امیدواری کرد که رایزنی فرهنگی بتواند با همکاری گروه‌های زبان فارسی این دو دانشگاه، گام‌های سازنده‌ای را در معرفی و شناخت شعر و ادبیات دو کشور بردارد.

خانم «سونا آنّایوا» رئیس گروه زبان فارسی دانشگاه مختومقلی به آموزش زبان فارسی در دانشگاه‌های ترکمنستان از جمله دانشگاه مختومقلی طی چند سال اخیر اشاره کرد و افزود: امروزه تدریس زبان فارسی در مؤسسات آموزشی کشور ما گسترش یافته است. در دانشگاه مختومقلی به دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی به غیر از درس «زبان فارسی امروزی» درس‌های «آوا شناسی»، «ایران شناسی»، «واژه شناسی»، «تاریخ زبان فارسی»، «سبک شناسی»، «تئوری و روش تدریس»، «تئوری و روش ترجمه»، «دستور زبان» و «تاریخ ادبیات فارسی» تدریس می‌شود. علاوه بر این به دانشجویان رشته تاریخ دانشگاه ما، زبان فارسی به عنوان زبان دوم خارجی آموزش داده می‌شود.

وی با اشاره به اینکه برگزاری رویدادهای ادبی نظیر روز شعر و ادب فارسی و بزرگداشت استاد شهریار که در رایزنی فرهنگی ایران در ترکمنستان برگزار می‌شود، برای توسعه آموزش زبان فارسی نیز اهمیت بسزایی دارد، سخنان خود را به پایان رساند.

خانم «بهار آتانیازوا» رئیس گروه زبان‌های شرقی مؤسسه زبان‌های خارجی دولت محمد آزادی به آموزش زبان فارسی در دانشگاه و ترجمه کتاب مادر رهبر ملی مردم ترکمنستان به زبان فارسی اشاره کرد و گفت: بیش از 35 سال است که زبان فارسی در مؤسسه زبان‌های خارجی ملی ترکمن به نام دولت محمد آزادی تدریس می شود. ترجمه کتاب قهرمان آرکاداغ  به نام «احترام به مادر - احترام به مقدسات است» به زبان فارسی، در یادگیری زبان فارسی و روش ترجمه اهمیت ویژه‌ای دارد و نه تنها به یادگیری زبان گفتاری فارسی که به آموزش دستور زبان، ساخت درست جملات به زبان فارسی، آشنایی با ادبیات و فرهنگ آن، کمک بسزایی می‌کند.

آتانیازوا با اشاره به اهمیت فراگیری زبان فارسی گفت: با فراگرفتن زبان فارسی نه تنها با ادبیات و زبان فارسی آشنا می‌شویم، بلکه می‌توانیم معنی و مضمون اشعار شاعران ترکمن را به خوبی درک کنیم و میراث ادبیات ترکمنی را به خوبی فرا گرفته آن را برای مردم به درستی بیان کنیم و به نسل‌های آینده انتقال دهیم که این مهم نیز وظیفه استادان زبان فارسی است.

این رویداد فرهنگی و ادبی با اجرای برنامه‌های مختلف فرهنگی و هنری، پخش کلیپی درباره استاد شهریار، اجرای نمایش، خواندن اشعار و مقالات توسط دانشجویان زبان فارسی دانشگاه مختومقلی و مؤسسه دولت محمد آزادی و فارسی آموزان رایزنی فرهنگی، اعطای گواهینامه‌های پایان دوره آموزش زبان فارسی، جوایز و برنامه‌های متنوع دیگر به پایان رسید.