معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بر ضرورت تقویت مقالات فارسی زبان در پایگاه‌های علمی بین‌المللی تأکید کرد و گفت: امروزه جایگاه زبان فارسی در میان ۸۰ زبان موجود در این دایرکتوری، در رده یازدهم قرار گرفته است.

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری فارس، پیمان صالحی معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در مراسم نهمین دوره تجلیل از پژوهشگران جوان که امروز در فرهنگستان علوم برگزار شد، با بیان اینکه همه ما علاقه‌مند به گسترش زبان فارسی هستیم، افزود: مهمتر از آن، علاقه مندیم که نظریه بزرگان و دانشمندان ایرانی در سطح جهان طوری جریان یابد که نه تنها زبان فارسی بلکه ایده های دانشمندان ما از طریق این زبان در دنیا منتشر شود.

وی یکی از این روش‌ها را روش نشر ایده و تولیدات علمی و نشر آثار علمی عنوان کرد و یادآور شد: بسیاری از دانشمندان در جهان از طریق نشر آثار با یکدیکر ارتباط برقرار می‌کنند و ۵ نفری که در این مراسم امروز تجلیل می‌شوند، یکی از مؤثرترین اقداماتی که اجرایی کردند، نشر یافته‌های علمی خود بوده است.

صالحی، مجلات علمی را یکی از راه‌های انتشار آثار علمی نام برد و اظهار کرد: این مجلات طبق رویه‌ای در وزارت علوم و یا نهادهای ذی ربط مورد تأیید قرار می‌گیرند. از ۱۴۹۰ مجله علمی که در سال ۱۴۰۱ شناسایی شده‌اند، تعداد ۸۲۷ مجله در حوزه علوم انسانی است.

معاون پژوهشی وزارت علوم، خاطر نشان کرد: زمانی که وضعیت سایر کشورهای دنیا را بررسی می‌کنیم مشاهده می‌شود که در اکثر کشورهای در حال رشد و پیشرفته، " علوم انسانی" و "علوم اجتماعی" در صدر تولیدات علمی قرار دارد به گونه‌ای که در ایالات متحده علوم اجتماعی دومین موضوعی است که دانشمندان‌شان به آن توجه دارند.

صالحی خاطر نشان کرد: در حالی که در کشور از ۱۴۹۰ مجله، ۸۲۷ مورد آن در حوزه علوم انسانی و اجتماعی است، در سطح بین‌المللی کمتر توانسته‌ایم نظرات خود را منتشر می‌کنیم.

معاون وزیر علوم با اشاره به تفاوت علوم انسانی و علوم فنی، تأکید کرد: یک فرمول ریاضی در هر جای دنیا نوشته شود، یک جور برداشت می‌شود، ولی علوم انسانی به این صورت نیست؛ چرا که علوم انسانی و اجتماعی از جنس اعتقاد، تمدن، فرهنگ است و زمانی که در سطح بین‌المللی منتشر می‌شود، در واقع ایده‌ها و نظرات نسبت به عالم هستی، خلقت و جامعه و انسان‌ها نشر داده می‌شود. از این رو اگر تنها به انتشار نظراتمان به زبان فارسی بسنده کنیم، ممکن است بسیاری از مردم را از این نظریات بهره مند نکرده باشیم و از سوی دیگر نتوانسته‌ایم اثر گذاری داشته باشیم.

صالحی ادامه داد: این رویه به گونه‌ای پیش رفته است که رفرنس‌های درسی در رشته‌هایی چون "روانشناسی" و" علوم اجتماعی" و" اقتصاد"، منابع خارجی است و لازم است در این زمینه تدابیری اندیشیده شود.

وی با اشاره به اقدامات وزارت علوم در این زمینه خاطر نشان کرد: ما مجلات داخلی فارسی را در نمایه‌های بین المللی، نمایه‌سازی می‌کنیم و در این راستا ۱۴۹۰ مجله را نمایه سازی کردیم. به این ترتیب زمانی که دانشمندی در دنیا موضوعی را جستجو کرد، مقالاتی را پیدا می کند که نمایه‌سازی در پایگاه‌های وب آو ساینس و اسکوپوس باشند.

وی با بیان اینکه برخی‌ها اعتقاد دارند، نمایه سازی جهانی بازی داستانی برای وابسته کردن به برخی از کشورها است، گفت: به هر حال ما از طریق این نمایه سازی‌ها دیده می‌شویم و امروز قانون همین است و به همین دلیل است که ما اقدام به راه‌اندازی پایگاه استنادی ISC کردیم تا از مقالات برای نمایه‌سازی در کشورهای اسلامی حمایت کند ولی عملا هنوز این اتفاق نیفتاده است.

صالحی با اشاره به تأکیدات مقام معظم رهبری در زمینه قرار گرفتن زبان فارسی جزو زبان‌های علمی تا ۵۰ سال آینده، اظهار کرد: در حال حاضر بر اساس کاری که از دو سال پیش شروع کردیم و اقداماتی که از سالیان گذشته اجرایی شده است، از میان ۱۴۹۰ مجله، ۶۹۶ مجله در Directory of Open Access Journals وارکرد کردیم، چرا که پیش نیاز نمایه سازی در پایگاه‌های اسکوپوس و وب او ساینس است.

به گفته وی، با این اقدام جایگاه زبان فارسی در میان ۸۰ زبان موجود در این دایرکتوری، در رده یازدهم قرار گرفته است. در واقع این وظیفه ما است که زبان فارسی را در جهان منتشر کنیم، امروزه ما زبان یازدهم اوپن اکسس (دسترسی باز) هستیم و این اقدامات را به صورت خزنده اجرایی کرده‌ایم.

وی در پایان تأکید کرد: تاکنون ۱۰۱ مجله که اکثرا علوم پایه و فنی و به زبان انگلیسی بودند، نمایه‌سازی کردیم و در طول دو سال گذشته نیز ۳۴ مجله در اسکوپوس نمایه سازی شده است.