«زینب»؛ نمایشنامهای در بستر تراژدی کلاسیک با زبان بندری/ آغاز تئاتر با تراژدی است
«مهدی عطایی دریایی» نویسنده مجموعه نمایشنامه «زینب» با اشاره به اینکه نمایشنامه «زینب» در بستر تراژدی کلاسیک است، گفت: آغاز تئاتر با تراژدی است. انسان با دیدن سرنوشت قهرمان نمایش، با او احساس همزاد پنداری میکند. هر چقدر اندوه وی سُترگ باشد شخصیت ماناتر و محبوبتر است.
سرویس استانهای خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا): مجموعه نمایشنامه «زینب» متشکل از سه نمایشنامه «زینب»، «جشن تولد» و «ماه بانو» است. «مهدی عطایی دریایی» نویسنده مجموعه نمایشنامه «زینب» از مفاخر فرهنگی و هنری هرمزگان است که در یک خانواده پرجمعیت بندری در سال ۱۳۳۶ زاده شد. وی با حافظه تاریخی بسیار قوی، حوصله فراوان، قلم روان و نگاه نویی دارد که میتواند مخاطب آثارش را شگفتزده کند.
از او تا کنون کتابهای کمنزیل دفتر نخست شامل پنج نمایشنامه فارسی؛ زینب دفتر دوم، مشتمل بر سه نمایشنامه؛ حیدر دفتر سوم، مجموعه سه نمایشنامه؛ آیین، نمایش و شبیه خوانی در هرمزگان با موضوع تعزیه هرمزگان؛ کتاب خاطرات صحنه با موضوع: مجموعه خاطرات نیم قرن تئاتر هرمزگان در سه جلد مجزا وارد بازار کتاب شده است.
- این کتاب، ژانر تراژدی ادبیات نمایشی را از چه زمانی مورد بررسی قرار میدهد؟
پیشینه تراژدی در تئاتر را با اشاره به سه دوره یونان باستان، رنسانس و مدرن با ذکر مثال و بیان تفاوتها و تشابهات مورد بررسی قرار میدهد.
- نمایشنامههای جشن تولد و ماه بانو، ضمن درج در دفتر نخست شما در این مجموعه هم تکرار شدهاند، آیا دلیل خاصی دارد؟
نمایشنامه «زینب» در بستر تراژدی کلاسیک در پیشانی کتاب آمده است. اما دو نمایشنامه دیگر را نیز ضمن اینکه در دفتر نخست تحت عنوان «کمنزیل»، چاپ کردم اما به منظور دستیابی و انتخاب آسانتر برای علاقمندان به ادبیات نمایشی در این اثر دوباره چاپ شده است.
- نمایشنامه «زینب» چه شخصیتهایی دارد و چگونه آغاز میشود؟
«زینب» با ۶ شخصیت اصلی به نامهای زینب، حاکم، چوپان، برزخ، مونس، حارث و هَمسرایان(ذاکران) و همچنین چند سرباز و نگهبان با نوای حُزن انگیز جفتی و دَف و صدای پرطنین ساز و دُهل و طبل در فضای تاریک و غمباری اجرا میشود.
- ممکن است در خصوص این مجموعه بیشتر توضیح بدهید؟
این نمایشنامه در قالب تراژدی و بر اساس تکنیک نمایش شبیهخوانی در هرمزگان غالبا به بندری نوشته شده است. به منظور فهم بیشتر همه مخاطبان، معنای فارسی اصطلاحات و واژههای بومی در پانوشت آورده شده و ضمن اینکه معنی دیالوگ های بندری ذیل گفتگوها در [ ] آمده است. این نمایش در سال ۱۳۷۴ در هفتمین جشنواره استانی حضور یافت و در سال ۱۳۷۵ به عنوان رساله پایان نامه عملی در مقطع کارشناسی ارشد کارگردانی و بازیگری، اجرا و موفق به کسب درجه عالی از سوی هیئت داوران شد.
نمایشنامه زینب در آبانماه سال ۱۳۷۹ نیز به کارگردانی استاد کیانوش حاتمی در پنجمین جشنواره استان تهران برگزیده و ضمن معرفی به جشنواره منطقهای سمنان، جوایز متعددی از جمله دیپلم افتخار برای بهترین کارگردان، دیپلم افتخار و لوح تقدیر برای نویسندگی دوم به مهدی عطایی، رتبه دوم بازیگری زن به مریم بخشی، دیپلم افتخار بهترین طراحی صحنه و لباس به کیانوش حاتمی، دیپلم افتخار بهترین بازیگر مرد به جواد ذاکری، دیپلم افتخار بهترین موسیقی به علیرضا دانایی و دیپلم افتخار بهترین پُستر و بروشور به شهریار حاتمی کسب کرد.
- راز موفقیت کتاب زینب، چیست؟
«زینب» یک نام نوستالژی، تراژیک و مظلومانهای است که خود آن به توفیق نمایشنامه مساعدت قابل اتکایی کرده است. قطعا، باورها موجب موفقیت در پدید آمدن یک اثر شایان توجه هنری می شوند.
- چرا تیپ تراژیک را برای نوشتن انتخاب کردهاید؟
به باور من، آغاز تئاتر با تراژدی است. انسان با دیدن سرنوشت قهرمان نمایش، با او احساس همزاد پنداری می کند. هر چقدر اندوه وی سُترگ باشد شخصیت ماناتر و محبوبتر است. این موضوع را تراژدیهای بزرگ جهان از باستان تا امروز مده آ، آندورماک، مونتسرا، ویتسک، هداگابلر و مکبث به اثبات رساندهاند. هنر پر کشش نمایش انواع مختلفی از جمله دراماتیک، اپرا، باله، کابوکی، موزیکال، خیمه شب بازی، پانتومیم، تئاترخیابانی و تئاترشورایی دارد اما تئاتر تراژدی نوع دیگری است که ریشه در باورها، اعتقادات و علاقهمندی من دارد.
-جالب است که شما این اثر را به نقاش مطرح کشوری تقدیم کردهاید، آیا دلیل خاصی دارد؟
دفتر دوم، به منظور قدرشناسی از زحمات فراوان حسین احمدی نسب نقاش، نویسنده، کارگردان تئاتر و هنرمند پیشکسوت هرمزگانی پیشکش شده است. در واقع همه ما میبایست به هر شکلی از پیشکسوتان مان در هر عرصهای قدردانی کنیم.
«زینب» دفتر دوم «مهدی عطایی دریایی» با موضوع مجموعه سه نمایشنامه فارسی است که به همت انتشارات آموزشی و پژوهشی بوعلی، به زبان فارسی و گویش بندری، سال ۱۳۹۹ با شمارگان ۱۰۰۰ نسخه در ۱۵۷ صفحه در قطع وزیری به قیمت ۴۸ هزار تومان وارد بازار کتاب شد.
نظرات (۰)