به همت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، کتاب قابوسنامه نوشته عنصر المعالی کیکاوس بن اسکندر بن قابوس بن وشمگیر زیار معروف به قابوس دوم از پادشاهان سلسله آل زیار در قرن پنجم هجری، به زبان اسپانیایی ترجمه و منتشر شد.

این کتاب که از نمونه‌های اعلای نوع ادبی موسوم به «نصیحت الملوک» یا «نصیحت نامه» است، در ۴۴ باب در برگیرنده مجموعه توصیه‌ها و حکمت‌هایی است که کیکاوس برای فرزندش گیلانشاه نوشته و در آن اصول حکومت داری و مدیریت مسائل زندگی در ابعاد گوناگون را به او گوشزد کرده است.

مترجم این کتاب به زبان اسپانیایی دکتر خواکین رودریگز وارگاس در توضیح کار ترجمه کتاب بیان داشت که این ترجمه شامل کل اثر می‌شود. رودریگز وارگاس همچنین تاکید کرد که ترجمه اسپانیایی بر اساس تصحیح مرحوم غلامحسین یوسفی انجام شده است که بهترین تصحیح موجود در زبان فارسی است. دلیل این امر آن است که یوسفی از روی قدیمی ترین نسخه (مورخ در سال ۶۲۴) و تطبیق با شماری از نسخه‌های خطی موجود از کتاب قابوسنامه که چهار نسخه بسیار مهم از آنها عبارتند از نسخه لیدن، نسخه سعید نفیسی، نسخه موزه بریتانیا و نسخه کتابخانه ملی پاریس کار تصحیح را انجام داده است. در ترجمه اسپانیایی، مترجم یک نسخه خطی مهم دیگر را که بعد از بیرون آمدن کار غلامحسین یوسفی پیدا شده است و در کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی نگهداری می‌شود نیز استفاده کرده است.

آقای رودریگز همچنین در کار خود سه ترجمه مختلف را با هم تطبیق داده است. این ترجمه‌ها عبارتند از متن فرانسوی به ترجمه «آ. کِری» در سال ۱۸۸۶، متن انگلیسی به ترجمه «روبن لوی» در سال ۱۹۵۱ و متن ایتالیایی به ترجمه «ریکاردو زیپولی» در سال ۱۹۸۱. دلیل این تطبیق نیز ملاحظه دقیق نقاطی از اثر بوده است که در چاپ‌های فارسی و ترجمه‌های مختلق دارای ابهام هستند و مترجم آنها در انتقال معنا به صورت کامل موفق نبوده است. اسپانیایی دهمین زبان اروپایی است که قابوسنامه در آن ترجمه شده است. نخستین ترجمه کتاب به یک زبان اروپایی در سال ۱۸۱۰ و به زبان آلمانی منتشر شده است.

ترجمه اسپانیایی کتاب قابوسنامه دارای یک مقدمه مفصل سی صفحه‌ای است که در آن مترجم با دقت و جزئیات نکات مختلفی را از جمله نوع ادبی نصیحت نامه و سابقه آن در ادبیات فارسی، پس زمینه تاریخی ای که کتاب در آن نوشته شده است، ویژگی‌های روایی و زبانی اثر، ویژگی‌های زبانی ترجمه و چگونگی انتخاب لحن و صدای آن در برگردان اسپانیایی و … برای فهم بهتر کتاب تشریح کرده است. همچنین کتاب دارای تحشیه ها و پانویس‌های بسیار زیادی است تا خواننده اسپانیایی زبان را جهت فهم عمیق‌تر نکات عنوان شده در کتاب راهنمایی کند.

قابوسنامه توسط انتشارات الموسارا (Almuzara) در ۲۹۲ صفحه منتشر شده است.